Żywność wysoko przetworzona
Im krótsza droga żywności z pola na stół, tym jest ona zdrowsza.
Żywność naturalna to pojęcie stosunkowo łatwe do zrozumienia. Jeszcze 100 lat temu żywność naturalna, lokalna i sezonowa była podstawą żywieniową każdej rodziny. Nasze babki latem robiły chłodniki, ziemniaki podawały z zsiadłym mlekiem; zimą była własnoręcznie kiszona kapusta, a na obiad był gulasz z kaszą.
Tylko jedzenie naturalnej żywności zapewnia nam zdrowie, dobre trawienie i przyswajanie wartości odżywczych.
Żywność przetworzona.
Człowiek przetwarza żywność od stuleci: kroi, gotuje, piecze, suszy, kisi.
Jedzenie poddane właściwej obróbce jest bezpieczniejsze, łatwiej strawne i pożywne, wolne od drobnoustrojów, dłużej nadaje się do spożycia. To niebagatelna sprawa – odkąd rozpowszechniły się nowoczesne metody konserwowania żywności, spadła gwałtownie liczba zatruć pokarmowych i nowotworów żołądka. Jednak czy jest różnica między procesami naturalnymi a przemysłowymi?
Procesy naturalne
przykładyProcesy przemysłowe
przykłady- Rozdrabnianie
- Suszenie
(owoce suszone na słońcu)
- Solenie
(kapusta, ogórki)
- Wędzenie
(w wędzarni!)
- Gotowanie
- Prażenie
- Smażenie
- Pieczenie
- Pasteryzacja
(wekowanie)
- Oddzielanie
mechaniczne
- Suszenie
rozpyłowe
- Sterylizacja
- Liofilizacja
- Pakowanie
próżniowe
- Poddawanie
żywności promieniowaniu
- Obróbka
podczerwienią
- Termizacja
- Ekstruzja
Porównanie produktów naturalnych i przetworzonych
Produkty naturalne
Produkty przemysłowe = wysoko przetworzone
- Ryż
naturalny (brązowy)
- Płatki
zbożowe naturalne (owsiane, orkiszowe, żytnie itd.)
- Kisiel
z konfitury i mąki ziemniaczanej
- Jogurt
naturalny (skład: mleko i żywe kultury bakterii)
- Wafle
ryżowe, płatki ryżowe błyskawiczne
- Chrupkie
płatki śniadaniowe (czekoladowe, cynamonowe, miodowe itd.)
- Kisiel
typu „zalej wodą”
- „Deser”
jogurtowy z wsadem „owocowym”
Co to jest żywność wysoko przetworzona?
Jest to żywność poddana obróbce przemysłowej, często z substancjami dodatkowymi (cukier, sól, tłuszcz, witaminy, konserwanty, polepszacze smaku itd.). Można powiedzieć, że to żywność przemysłowa.Żywności wysoko przetworzonej NIE wytworzymy w domu ani na stołówce.
Żywność wysoko przetworzona zawiera:
- tłuszcze
roślinne utwardzone
- substancje
zagęszczające
- substancje
stabilizujące
- substancje
słodzące (cukier, słodziki)
- wzmacniacze
smaku (np. glutaminian sodu).
Czyli wszystkie „E”.
Lista „najlepszych” surowców w przemyśle spożywczym:
- woda
- sól
- cukier
- tłuszcze
trans.
Dlaczego?
- Woda –
tania i dostępna; dodatek wody powoduje dobry zysk na produkcie, np. napój
a nie sok; mleko 0,5%, jogurt pitny
- Sól –
tania i dostępna; ma też cudowną właściwość: wiąże wodę (patrz: wędliny).
Gdzie jest sól: w chlebie, kiełbasie, chipsach, orzeszkach, serze, a
nawet w ciastkach
- Cukier
– doskonale „dosmacza” potrawy, a cukier uzależnia. Dlaczego nie warto spożywać
białego cukru - pisze Emilia Lorenc.
- Tłuszcze
trans – tanie, nie jełczeją, można je wielokrotnie podgrzewać i studzić
bez najmniejszej szkody, a produkty przygotowane z ich użyciem są trwałe i
mają długi okres przydatności do jedzenia. Jest tylko jedno ale – ten
właśnie rodzaj tłuszczu jest naprawdę bardzo szkodliwy dla zdrowia.
Przyczynia się do rozwoju cukrzycy, chorób serca, stwardnienia naczyń
krwionośnych i zapaleń pojawiających się w organizmie. Zmniejsza zdolność
organizmu do chudnięcia. A najwięcej jest ich we wszelkich wyrobach
cukierniczych, ciastach, frytkach i fast foodach
Im krótsza lista składu produktu spożywczego, tym zdrowiej.
Czytajmy etykiety! Pamiętajmy o 3 zasadach:
- Skład podawany jest malejąco, czyli to co jest na
pierwszym miejscu – występuje w największej ilości (patrz np. kakao „dla
dzieci” – kakao czy cukier?)
- Jeśli na 1., 2., lub 3. miejscu występuje cukier
– nie kupuj, nie warto
- Szukaj właściwej nazwy produktu; łąkowe, śmietankowe
czy „prosto z natury” nie musi oznaczać masła.
Zrównoważona dieta oparta jest na naturalnych składnikach.
Jest bardzo dużo prostych metod, żeby dietę przedszkolaka i całej rodziny „uzdrowić”; wystarczy zmienić listę zakupów. Rezygnując z zakupu wysoko przetworzonych produktów, oszczędzamy w budżecie pokaźne pieniądze. Naturalne zamienniki, nie tylko są zdrowsze, ale i często tańsze w porównywalnej jednostce.- Rozdrabnianie